De Oerknal, onze roots’: Een Reflectie
De Oerknal, een kosmisch fenomeen dat zich ongeveer 13,8 miljard jaar geleden voordeed, wordt beschouwd als het startpunt van ons universum. Het was een explosie van onvoorstelbare energie die leidde tot de vorming van sterren, planeten en alles wat we vandaag de dag in het universum kennen. De mensheid, een relatief recente toevoeging aan dit kosmische toneel, heeft de aarde op vele manieren beïnvloed.
In dit essay zullen we het werk van Rita Rae getiteld ‘De oerknal, onze roots…’ nader bekijken.
Rita Rae Mertens legt in haar werk de link naar primaten, de voorouders van de mens vandaag, maar ook naar de 12 apostelen. Mensen worden afgebeeld door middel van theatrale maskers zoals we die kennen van het klassieke theater van rond vijfhonderd voor Christus. Begeesterd door Dionysos, god van de dans, muziek, drank en kunst raakten toneelspelers in een extase, die hen de kracht gaf om als goden en helden tot het Atheense volk te spreken. Toneelschrijvers waren de leraren van het volk. Door middel van de mythologische verhalen bespraken ze actuele kwesties waar men toentertijd dringend op moest ageren.
Rita Rae Mertens verbeeldt dit door af te stevenen op een zichtbare destructie. De kunstenaar conformeert zich echter niet door de grenzen van representatie.
Voor het kunstwerk liggen haar sculpturen, tastbare brokstukken van cultuur en vernietiging. De brokstukken liggen verspreid doorheen de tentoonstellingsruimte. Kunst mag volgens Rita Rae Mertens’ filosofie geen brave representatie zijn die keurig tussen vier lijstjes in een kader in het Prado wordt gehangen. Kunst mag culturele veranderingen teweegbrengen. Het denken en handelen veranderen.
DE ROOTS:
De Oerknal is één van de meest fundamentele gebeurtenissen in de geschiedenis van het universum. Het markeerde het begin van ruimte en tijd zoals we die begrijpen en leidde tot de vorming van sterrenstelsels, sterren en planeten. Het was een onvoorstelbaar krachtige explosie die de basis legde voor de evolutie van het universum zoals we dat nu kennen. De Oerknal was echter niet het einde van het verhaal; het was eerder het begin van een ongelooflijk langdurig proces van kosmische evolutie.
De menselijke soort, die slechts enkele honderdduizenden jaren geleden op het toneel verscheen, heeft de planeet aarde op vele manieren beïnvloed. In de loop van de geschiedenis hebben we ons vermogen om de natuurlijke wereld te veranderen en te beheersen aanzienlijk vergroot. We hebben steden gebouwd, landbouw bedreven technologie ontwikkeld en de grenzen van wetenschap en kennis verlegd. Maar met deze groeiende invloed op onze omgeving komt ook een grotere verantwoordelijkheid.
Eén van de meest urgente kwesties waarmee de mensheid vandaag de dag wordt geconfronteerd, is klimaatverandering. De activiteiten van de mens, met name de uitstoot van broeikasgassen door verbranding van fossiele brandstoffen, hebben een dramatische invloed gehad op het klimaat van de planeet. Deze door de mens veroorzaakte veranderingen in het klimaat hebben geleid tot extremere weersomstandigheden, stijgende zeespiegels en de dreiging van ecosystemen en soorten die in gevaar worden gebracht.
De relatie tussen de Oerknal en de menselijke invloed op de aarde wordt duidelijk wanneer we de schaal van tijd en ruimte overwegen. De Oerknal vond miljarden jaren geleden plaats, terwijl de menselijke geschiedenis slechts een fractie van een seconde is in de kosmische klok. Toch hebben onze acties in die korte tijdspanne een aanzienlijke impact gehad op deze planeet.
Wat de menselijke soort immers uniek maakt, is ons vermogen tot bewustzijn en reflectie. We zijn in staat om de gevolgen van onze acties te begrijpen en keuzes te maken die onze toekomst beïnvloeden. In het licht van de dreiging van klimaatverandering is het van vitaal belang dat we deze verantwoordelijkheid serieus nemen en maatregelen nemen om de schade te beperken. Zal de mensheid de aarde daadwerkelijk vernietigen? Het antwoord hangt af van de keuzes die we maken. Als we doorgaan met het uitputten van natuurlijke hulpbronnen, het vervuilen van het milieu en het negeren van de gevolgen van onze acties, lopen we het risico de aarde waarop we leven onherstelbaar te vernietigen.
Aan de andere kant hebben we ook de mogelijkheid om positieve verandering teweeg te brengen. We kunnen investeren in schone energiebronnen, onze consumptiepatronen herzien en wereldwijd samenwerken om de klimaatverandering aan te pakken. Het is aan ons om te beslissen welk pad we kiezen.
Kortom: “De oerknal, onze roots…” markeert met de oerknal het begin van ons universum, en de mensheid is een relatief recente toevoeging aan dit kosmische verhaal. Onze invloed op de aarde is echter aanzienlijk gegroeid, en we staan nu voor de uitdaging om verantwoordelijk om te gaan met deze macht. De vraag of de mensheid de aarde zal vernietigen, hangt af van de keuzes die we maken. Het is aan ons om te beslissen welk pad we willen volgen en welke erfenis we willen achterlaten voor toekomstige generaties. De Oerknal was het begin, maar onze toekomst ligt in onze eigen handen.
©️Domenico Mertens – Oktober 2023
Spaanse vertaling Manuel Martinez
Digitaal werk ‘De Oerknal, onze roots’ 150 x 150 cm
Beelden ingelijst 40 x 40 cm
Niet in de tentoonstelling Schilderij ‘De Oerknal, onze roots’ 135 x 137 cm